top of page

BAĞ DOKUYA GİRİŞ

Bağ dokusunun görevi vücuda ve organlara şekil vermek, onları desteklemek ve dokuların birbirine tutunmasını sağlamaktır. Bu yüzden, bağ doku tüm organlarda bulunur.

Bağ dokusu, hücreler ve ekstrasellüler matriks (ECM) olmak üzere iki kısımdan oluşur:

  • Hücreler

    • Fibroblastlar/Fibrositler: İğ şekilli (fuziform) nükleus ve soluk boyanan sitoplazmaya sahiptirler. Fibrositler, fibroblastların metabolik olarak inaktif formlarıdır. Bu yüzden, fibrositlerin nükleusları fibroblastlara göre daha ince/yassı formdadır. Bağ dokusunun ECM’sini salgılarlar.

    • Plazma Hücreleri: Oval şekillidirler. Eksantrik yerleşimli, yuvarlak şekilli, saat kadranı/araba tekerleği görünümlü nükleusa sahiptirler.

    • Mast Hücreleri: H&E boyamada ayırt edilemez. Toluidin mavisi ile mor-kırmızı tonda boyanır. Mast hücrelerinin bu boyanma özelliğine metakromazi adı verilir.

    • Makrofajlar

    • Adipositler

  • Ekstrasellüler Matriks (ECM): ECM, iki kısımdan oluşur.

    • Lifler: Yapısal olarak kollajen yada elastik liflerden oluşur. Kollajen lifler dokuya dayanıklılık, elastik lifler esneklik kazandırır.

    • Amorf Madde: Proteoglikanlar, glikozaminoglikanlar (GAG), glikoproteinler ve bu moleküllerle ilişkili sudan oluşur.

Bağ dokusunu yapısal ve fonksiyonel olarak birçok şekilde sınıflandırmak mümkündür. Genel sınıflandırma için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Bağ doku, yapısında bulunan baskın lifin tipine bağlı olarak şu şekilde sınıflandırılır:

  • Gerçek Bağ Dokusu: Kollajen liflerin miktarı ve düzenlenişine bağlı olarak şu şekilde sınıflandırılır:

    • Gevşek (Areolar) Bağ Dokusu: Lif miktarı az, amorf madde ve hücre miktarı fazladır. Organlarda diğer dokuların arasını doldurarak madde alışverişi için ortam sağlar.

    • Sıkı Bağ Dokusu: Göreceli olarak lif miktarı fazla, amorf madde ve hücre miktarı azdır. Liflerin yönelimine bağlı olarak iki şekilde sınıflandırılır:

      • Sıkı Düzensiz Bağ Dokusu: Rastgele yönelimli yoğun kollajen liflerden oluşur. Farklı yönlerden gelen mekanik strese maruz kalan deri vb. organlarda yoğun olarak bulunur.

      • Sıkı Düzenli Bağ Dokusu: Birbirine paralel olarak uzanan, düzgün yönelimli liflerden oluşur. Kas-kemik bağlantısını sağlayan tendonların yapısında gözlenir. Tendonların yapısında bulunan fibroblast türevi hücrelere tendinosit adı verilir.

  • Elastik Bağ Doku: Elastik lif miktarı, göreceli olarak kollajen lif miktarına baskındır. Dokulardaki elastik lifler özel boyama teknikleri ile ayırt edilebilir (Elastik Arter-Verhoeff Boyama).

  • Retiküler Bağ Dokusu: Yoğun tip III kollajen liflerden oluşur. Lenfoid dokuda bol bulunur (Retiküloendotelyal sistem).

bag doku.jpg

Düzenli Sıkı Bağ Doku

Düzensiz Sıkı Bağ Doku

Gevşek Bağ Doku

EMBRİYONİK BAĞ DOKU

Embriyonik bağ dokusu, primitif bağ dokusudur. Embriyoda ve göbek kordonunda gözlenir:

  • Mezenkim: Embriyonun yapısındaki bağ dokusudur. Birbirine benzeyen mezenkimal hücrelerden oluşur. Lif miktarı, yetişkin dokusugöreceli olarak azdır.

  • Müköz Bağ Dokusu: Göbek kordonunda umbilikal damarların arasını doldurur. ECM’si jel kıvamındadır (Wharton jeli). Düşük oranda farklılaşmış hücrelerden oluşur.

bottom of page